De dag van de geschiedenisverhalen die tot leven kwamen

Deze zaterdag buitelde ik pardoes mijn geschiedenis in. Hoe een doodgewoon weekend ineens een verrassende wending kan nemen.

Ik was dit weekend in de Achterhoek, bij A., de zus van mijn vader.
We zouden misschien gaan winkelen in Duitsland, maar aangezien het heerlijk zonnig weer zou worden besloten we er op uit te trekken.
We zouden gaan lopen en fotograferen rond kasteel Vorden. Rondom dit kasteel ligt een mooi landgoed en ook is hier het ‘Knopenlaantje’. Ik kende dit laantje niet, maar al decennia lang is dit laantje een trekpleister voor geliefden. Zij bezegelen hier hun liefde en verbintenis door jonge beukentakken te knopen. A. wist zich van vroeger nog te herinneren dat dit laantje bomvol mooie bomen stond met dikke knopen in hun takken.
Helaas, helaas…. Er is flink gesnoeid en gekapt in dit historische laantje. Maar toch waren er best nog wat knopen te vinden! Extra leuk is het om te horen dat mijn oma als klein meisje schaatste op de gracht rondom het kasteel.

 Knopen

Zouden mijn opa en oma hier ook hebben gelopen vroeger?


(overigens zijn deze foto's het bewijs dat mijn camera het echt aan het begeven is. Rare geblokte stukken zitten er in, en ze zijn vaak onscherp. Het eindresultaat van de regenbui in Savannah, vrees ik...)

Op dit prachtige landgoed ook genoeg paddenstoelen en afgevallen blad te vinden. Herfst in zijn volle glorie!

Zon en weinig regen, zo waren de voorspellingen voor de zaterdag. Maar helaas, in Vorden was het koud en guur. Na een flink uur lopen zijn we in het centrum van Vorden neergestreken voor iets warms. En warm was het, niet alleen de koffie/thee, maar ook het onthaal in hotel Bakker. Leuk detail: mijn opa en oma zijn hier getrouwd en ook is A. bruidsmeisje geweest bij een ander huwelijk in de familie. 

In Vorden had mijn overgrootvader een bakkerij. Zijn vader kocht in 1870 een pand aan Het Hooge in Vorden voor (maar liefst) 2.500 gulden! In dit pand woonde en werkte de familie.
Bakkerij Scholten in Vorden stond in de wijde omtrek goed bekend. Mijn overgrootvader bakte er Zwanenhalzen. Gebak dat lijkt op soezendeeg, gemaakt volgens geheim recept. En nog steeds als je nu in Vorden over Zwanenhalzen spreekt, weet men waar je het over hebt. Er is nu nog een bakker die ze probeert na te bakken, maar natuurlijk lukt dit nooit echt helemaal.
Ik moet écht een keer in de leer bij de familie, want als dit familierecept niet wordt doorgegeven sterft het misschien gewoon uit en dat zou doodzonde zijn! Wel hebben we bij één bakker die ze probeert te maken een Zwanenhals geproefd. Toch leuk om zo de geschiedenisdag een beetje op te leuken, nietwaar?

Overigens was dit gebak zó bekend dat er zelfs op een goede dag post kwam uit het verre Amerika.
De enveloppe was als volgt geadresseerd: Aan den Bakker van de Zwanenhalzen te Vorden in Holland en bevatte het verzoek om wat Zwanenhalzen op te sturen naar zijn familie in Nederland. Ook schijnt mijn overgrootvader hofleverancier geweest te zijn. Mooie verhalen!

Maar de verhalen werden nóg mooier! Wij liepen in Vorden, en besloten nog even langs het oude pand te lopen waar de bakkerij vroeger stond. Even neuzen…

 Het hele pand. Links was het oude woonhuis, midden was de winkel met een winkeldeur (die er nu niet meer zit), rechts het andere woonhuis. De bakkerij zelf zat aan de achterzijde.

Begin vorige eeuw is de voorzijde opnieuw opgebouwd. De achterzijde is nog de originele eerste boerderij.












Er liep net een vrouw in de tuin die ons zag fotograferen. Tot onze verbazing vroeg ze of we niet even binnen wilden komen.
En daar zaten we dan, op een doodgewone zaterdag, in het huis waar mijn oma is geboren en opgroeide, mijn vader vroeger als kleine jongen nog is geweest en waar alle mooie verhalen ooit zijn ontstaan! Waar de oude foto’s vandaan komen van mijn overgrootvader met een blik beschuitbollen in zijn hand. Waar mijn oma vanwege de drukte óp het dak van het huis zat te leren. Waar de schooljeugd om ‘krummels’ kwam vragen van alle koekjes die er werden gebakken. Heerlijk om dat nu eens te zien waar dit allemaal ooit begon. En om te lopen op precies dezelfde vloer als toen in de winkel!

Boeken kwamen op tafel, foto’s van hen en verhalen van ons. Die middag kwamen er nieuwe verhalen bij. Van de knecht bijvoorbeeld, die zich in de kelder moest verstoppen voor de arbeidsinspectie. Of verhalen over de mooie vondsten van de nieuwe bewoner van het huis die allemaal zo hun verhaal vertelden over de tijd van de bakkerij.

Ook het rechter woonhuis mochten we bekijken. Het deel van de oude boerderij, dat lager ligt dan het 'nieuwe' deel was nog goed te zien! De man die hier woont kocht het zo 40 jaar geleden van mijn overgrootmoeder en wist nog veel meer verhalen te vertellen. Prachtig!
In de tuin, vertelde A., was vroeger een schuilkelder voor de oorlog. A. wist zich nog te herinneren dat de kelder, die je vanuit de tuin kon bereiken, een stoel stond. En ja hoor, ook deze kelder was er gewoon nog. Onder de walnotenboom. Zouden mijn oma en haar broers en zussen hier ook in hebben gespeeld?

Wat zou ik graag een kijkje nemen in het huis van toen. De heerlijke geuren van versgebakken brood opsnuiven. Met mijn overgrootvader meegaan als hij brood rondbracht. Vol trots kijken als men de Zwanenhalzen kwam kopen bij de enige bakker die ze écht goed kon maken. Kijken bij de varkens en andere dieren in de schuur. Mijn oma te zien als klein meisje wetende wat ze later voor een fijne oma zou worden.

Maar helaas, dát zit er niet in. Maar zo dichtbij als ik zaterdag bij mijn geschiedenis kwam kom ik waarschijnlijk nooit meer!